ABD'nin Yunanistan Hamlesi: Jeopolitik Satranç ve Terör Gölgesi!
ABD'nin Yunanistan Hamlesi: Jeopolitik Satranç ve Terör Gölgesi!
Yunanistan kritik bir jeostratejik bölgede askeri varlığını ve nüfuzunu güçlendirmenin arayışında. Bu konuda iki büyük destekçisi var. İlki üyesi olduğu Avrupa Birliği ve diğeri de ABD. Ayrıca Rusya ile Ortodoksluk üzerinden dayanışma içinde.
Yunanistan kritik bir jeostratejik bölgede askeri varlığını ve nüfuzunu güçlendirmenin arayışında. Bu konuda iki büyük destekçisi var. İlki üyesi olduğu Avrupa Birliği ve diğeri de ABD. Ayrıca Rusya ile Ortodoksluk üzerinden dayanışma içinde.
Yunanistan kritik bir jeostratejik bölgede askeri varlığını ve nüfuzunu güçlendirmenin arayışında. Bu konuda iki büyük destekçisi var. İlki üyesi olduğu Avrupa Birliği ve diğeri de ABD. Ayrıca Rusya ile Ortodoksluk üzerinden dayanışma içinde. İşte tam da bu noktada ABD’nin Yunanistan’a yönelmesinin jeopolitik nedenleri ve bu ülkedeki terör örgütü Devrimci Sınıf Öz Savunma Grubu’nun eylemlerinin tahlil edilmesi gerekiyor.
Yunanistan’daki ABD askeri varlığı son yıllarda dikkate değer şekilde arttı. Bu Doğu Akdeniz’deki jeopolitik gelişmelerle, ABD’nin NATO içerisindeki stratejik yeniden yapılanmasıyla bağlantılı. ABD’nin Yunanistan’daki askeri ve lojistik varlığı, askeri anlaşmalar kapsamında. ABD ve Yunanistan arasında Karşılıklı Savunma İş birliği Anlaşması (MDCA), özellikle 2019 ve 2021 yıllarında genişletildi. Bu anlaşmalar sayesinde ABD ordusu Yunanistan’daki birkaç kritik noktayı aktif şekilde kullanabiliyor.
Bunlardan biri Girit Adasındaki Souda Körfezi. ABD Donanması için Doğu Akdeniz'deki en önemli limanlardan biri. Deniz ve hava unsurları için lojistik destek sağlanıyor. İkincisi Alexandroupoli/ Dedeağaç. Son dönemde çok daha stratejik hale geldi. Burası ABD’nin lojistik merkezi. Özellikle Doğu Avrupa’ya (Bulgaristan, Romanya, hatta Ukrayna) askerî sevkiyatlar için kritik öneme sahip. Aynı zamanda NATO için de ileri bir ikmal noktası.
Üçüncüsü Larisa ve Stefanovikio’daki hava üssü. ABD ordusunun helikopterleri ve insansız hava araçları buraya konuşlandırılıyor. ABD, Yunanistan’ da kalıcı bir üs kurmaktan ziyade "ileri konuşlanmış operasyonlar" için altyapı kuruyor. Bu çerçevede mühimmat, yakıt ve teçhizat depolama alanları inşa edildi veya genişletildi.
Dördüncüsü Alexandroupoli limanı. Özellikle Rusya’nın Ukrayna’yı işgali sonrası, ABD ve NATO için kilit bir tedarik ve ikmal noktası haline geldi. ABD'nin büyük miktarda teçhizatı bu liman üzerinden kara yoluyla Balkanlar’a taşınıyor. ABD askeri personeli genelde dönüşümlü (rotational) olarak konuşlanıyor. Yani büyük kalıcı üsler kurmak yerine, ihtiyaç halinde gelen askerî birlikler kullanılıyor.
Bu büyük askeri yığınağa rağmen Yunanistan’da kalıcı olarak görev yapan ABD askeri sayısı oldukça sınırlı. 500-1.000 arasında asker olduğu tahmin ediliyor. Ancak tatbikatlar ve rotasyonlar sırasında bu sayı 2.000’i aşabiliyor.
ABD’nin Yunanistan’a Yönelmesinin Jeopolitik Nedenleri:
1. Türkiye ile Gerilim ve Güvenilirlik Faktörü: ABD ile Türkiye arasında son yıllarda yaşanan S-400 krizi, Doğu Akdeniz gerilimi ve İsveç-Finlandiya NATO üyeliği gibi meseleler, ABD'nin Türkiye’ye duyduğu stratejik güveni zayıflattı. Yunanistan ise bu boşluğu gönüllü şekilde doldurdu hem NATO içinde hem de ikili ilişkilerde ABD ile uyumlu hareket etti.
2. Rusya’ya Karşı Yeni Lojistik Hatlar: ABD, Ukrayna Savaşı sonrası Karadeniz hattı üzerinden değil, Balkanlar ve Ege üzerinden ikmal yapmayı tercih ediyor. Alexandroupoli (Dedeağaç) limanı, Türk Boğazlarını kullanmadan Romanya ve Bulgaristan'a doğrudan sevkiyat yapılmasına olanak sağlıyor. Bu, özellikle Montrö Sözleşmesi nedeniyle sınırlanan deniz trafiğine bir alternatif yaratıyor.
3. Çin’in Kuşak-Yol Girişimi ve Pire Limanı: Çin’in Yunanistan’daki Pire Limanı’nı (COSCO üzerinden) ele geçirmesi, ABD’yi rahatsız etti. ABD, Yunanistan’da diğer limanlar (özellikle Alexandroupoli) üzerinde etkisini artırarak Çin etkisini dengeleme hedefinde.
4. Doğu Akdeniz Enerji Jeopolitiği: İsrail, Kıbrıs, Mısır gibi ülkelerle iş birliği içinde olan Yunanistan, Doğu Akdeniz enerji projelerinde ABD ile ortak çıkarlar taşıyor. Bu nedenle askeri iş birliği enerji güvenliğine de katkı sağlıyor.
Atina'nın Türk korkusu
Atina; Türkiye’nin, Yunanistan'ı çevreleyen üç Balkan ülkesiyle askeri anlaşmaların onaylanmasını hızlandırmasından endişeli. Doğu Akdeniz'de jeopolitik gerginliğin arttığı bir dönemde Ankara'nın askeri nüfuz geliştirme çabalarını güçlendirecek bir hamleyle, 2024'te Arnavutluk, Kosova ve Kuzey Makedonya ile imzaladığı askeri iş birliği mutabakatları, Atina yönetimi korkutuyor.
Türkiye'yi 'tehdit' olarak niteleyen Yunanistan Milli Savunma Genelkurmay Başkanı Dimitris Hupis, Panagiotis Choupis’in torunu. Panagiotis Serez'in terk edilmiş Kerdyllio kasabasında doğmuş bir Yunan- Makedon karışımı bir aileden geliyordu. Dimitrios Choupis/Hupis 1965, Serres Nea Kerdyllia doğumlu. Özel Harp Komutanlığı'nın eski başkanı. Askeri istihbaratçı. Kelimenin tam anlamıyla NATO subayı. NATO eğitimli ve değişik kademelerde görev almış. Bu yönüyle ABD’nin Yunanistan'daki askeri mevcudiyetinin sigortası.
Dimitris habis pardon Hupis; Atina'nın her türlü senaryoya hazır olduğunu ve gerekirse ordunun beş dakika içinde her yere müdahale edebileceğini söylüyor. El yumruğu yemeyen kendi yumruğunu değirmen taşı sanır, bununkisi de öyle.
Yunan Genelkurmay Başkanı Dimitrios Choupis/ Hupis; 9-12 Nisan tarihleri arasında Delphi'de düzenlenen Delphi Ekonomi Forumunda konuşan Houpis, Türkiye'nin Yunanistan için tehdit oluşturmaya devam ettiğini, Yunan Silahlı Kuvvetleri'nin her an müdahale etmeye hazır olduğunu belirtmişti.
Yunanistan yakın zamanda Fransa’dan gemi savar füzeleri satın almak için bir anlaşma imzaladı. Anlaşma, Yunanistan Savunma Bakanı Nikos Dendias ve Atina'yı ziyaret eden Fransa Silahlı Kuvvetler Bakanı Sebastian Lecornu tarafından imzalandı. Yunanistan hızla silahlanıyor.
Devrimci Sınıf Öz Savunma Grubu
Geçtiğimiz hafta Yunanistan iki bombalı saldırıyla sarsıldı. Pazar günü Atina Indymedia web sitesine yüklenen bir bildiride, Devrimci Sınıf Öz Savunma grubunun 57 kişinin ölümüne yol açan 2023 tren kazasına yanıt olarak 11 Nisan'daki demiryolu operatörü Hellenic Train'deki patlamayı gerçekleştirdiği ifade edildi. Grup, her iki saldırının da Gazze savaşındaki Filistin halkına ve onların kahramanca direnişine” adandığını söyledi. Ayrıca geçen yıl Atina'nın merkezindeki bir apartman dairesinde monte ettiği patlayıcı cihazın patlaması sonucu hayatını kaybeden Kyriakos Xymitiris’e saygılarını sundu.
Eylemler Yunan demiryollarının İtalyanlara satılmasına tepki
28 Şubat 2023'te, Yunanistan'ın orta kesimindeki Tempi'de bir yolcu treni ile bir yük treni arasında meydana gelen önden çarpışmada 57 kişi hayatını kaybetti. Bu, Yunanistan'ın en ölümcül tren kazasıydı. Sekiz yıl önce özelleştirme programı kapsamında İtalyan Devlet Demiryolları tarafından satın alınan demir yolu şirketinin yetkilileri hakkında dava açıldı.
Ayrıca, saldırıdan sağ kurtulanlar, mağdurların aileleri ve muhalefet partileri, hükümeti kurumsal başarısızlıklarla ve sorumluluktan kaçmaya çalışmakla suçluyor. Grubun açıklamasına göre, bu iddialar saldırının gerekçelerinden biri olarak da gösterildi.
Grup, kimsenin yaralanmadığı Hellenic Train'e düzenlenen bombalı saldırının sorumluluğunu üstlendi. Yolcu ve kargo treni hizmetlerinin operatörü olan Hellenic Train, bir zamanlar devlete ait Hellenic Railways'in bir yan kuruluşuydu. 2017'de bölündü ve İtalya'nın Ferrovie dello Stato Italiane şirketine satıldı. Hellenic Railways, tren istasyonları da dahil olmak üzere demiryolu altyapısının bakımının mülkiyetini ve sorumluluğunu elinde tutuyor.
Çevrimiçi platformlarda yayınlanan manifestolarda, Devrimci Sınıf Öz Savunması eylemlerini açıkça daha geniş siyasi ve toplumsal mücadelelerle ilişkilendirdi ve kapitalist yapılara muhalefet, devlet baskısı ve Filistin ile dayanışmayı örnek gösterdi. Mesajlarında ayrıca Şubat 2023'te 57 kişinin öldüğü ölümcül Tempi tren felaketine de gönderme yapıyor. Grup, hem İtalya'nın Ferrovie dello Stato şirketinin bir yan kuruluşu olan Hellenic Train'i hem de Yunan hükümetini sistemsel ihmal ve kapitalist sömürüyle suçluyor.
Devrimci Öz Savunma grubunun ardılı Devrimci Sınıf Öz Savunması
Yetkililer, Devrimci Sınıf Öz Savunmasının, 2019'da elçiliklere, siyasi parti ofislerine ve polis karakollarına yapılan saldırıların ardından dağıtılan eski Devrimci Öz Savunmadan farklı olduğuna inanıyor. Bu dağıtılan grup 2014-2017 yılları arasında, PASOK ofislerine, Meksika ve Fransa büyükelçiliklerine ve Charilaou Trikoupis'te iki kez polis memurlarına ateş açıldığı beş saldırı gerçekleştirmişti.
Söz konusu örgütün son bildirisinde "sınıf denetiminin tüm mekanizmalarını hedef alıyoruz. Ülkenin her yerini Exarchia'ya çevireceğiz. Elimizde silahlarla mahallelere devlete ve sermayeye karşı devrimin toplumsal temellerini ekeceğiz. Efendileri devirmek için ayağa kalkıyoruz, kendimizi örgütlüyoruz, silahlanıyoruz.” Grup Alman istihbaratının yardımıyla düzenlenen Kasım 2019'daki terörle mücadele operasyonunun ardından dağıtılmıştı.
1 Kasım 2019'da 13 eve baskın düzenlendiği ve 15 kişinin Yunan Polisi Terörle Mücadele Dairesi tarafından sorgulandığı bildirildi. 40'lı yaşlarındaki iki adam, terör eylemleri, patlayıcı bulundurma, silah yasasını ihlal etme ve resmî belgelere müdahale etme suçlamalarıyla tutuklandı. 39 yaşında bir kadın da silah yasasını ihlal ettiği gerekçesiyle tutuklandı. Polis, 46 yaşında bir şüpheliyi arıyordu. İlk saldırı 25 Mayıs 2014'te, üyelerin Yunanistan'ın Atina kentindeki Panhelenik Sosyalist Hareketi genel merkezine ateş açmasıyla gerçekleşti. Grup, Atina'nın Metropol bölgesinde banka ve iş yeri soygunları yaparak para topladı.
Yine de Yunan terörle mücadele birimleri, ikisi arasındaki olası bağlantıları ve eski anarşist veya otorite karşıtı ağlarla bağlantıları araştırıyor. Şimdiye kadar, son bombalamalarla ilgili olarak hiçbir tutuklama yapılmadı. Güvenlik uzmanları ve Yunan yetkililer, grubun ortaya çıkışını, özellikle 2023 sonlarında paket bombalarıyla ilgili olayların ardından, yenilenen aşırı sol militanlığın daha geniş bir eğiliminin parçası olarak ele alıyor.
Marksist ulusal devrimci terörizm Yunanistan’ı nereye sürüklüyor?
Yunan yetkililer Devrimci Sınıf Öz Savunması grubu eylemlerini, iç terörizmin yeniden canlandığının bir göstergesi olarak değerlendiriyor Atina metropol bölgesinde faaliyet gösteren Yunan militan örgütü Devrimci Sınıf Öz Savunma grubu; "sınıf karşıtlığının tüm yelpazesinde militan direnişi güçlendirerek kitlesel bir enternasyonalist devrimci hareket inşa etmek" için mücadele ettiğini iddia ediyor.
Analistler, ekonomi, eşitsizlik ve Tempi kazası gibi yüksek profilli trajediler konusunda artan kamu hoşnutsuzluğunun olası radikalizasyon itici güçleri olduğuna işaret ediyor. Saldırılar öncesinde uyarı çağrıları yapılmış ve can kaybı yaşanmamış olsa da Yunan yetkililer, gelecekte daha gelişmiş operasyonlar düzenlenebileceği endişesiyle gözetim ve soruşturmalarını yoğunlaştırdı. Devrimci Sınıf Öz Savunması şimdilik anonim olarak faaliyet gösteren ve eylemlerini daha büyük bir siyasi mücadelenin parçası olarak göstermeye çalışan, devletin ve kurumlarının meşruiyetini sorgulayan bir yeraltı grubu olarak kalmaya devam ediyor.
Devrimci Sınıf Öz Savunma Grubunun ideolojisi
Grup, radikal, anti-kapitalist ve anti-otoriter bir ideolojiyle özdeşleşiyor. Öz savunmanın politik felsefesine göre; meşru müdafaa sadece bireysel bir hak değil, kolektif bir siyasal direniştir. Koşullar o kadar baskıcı olduğunda ki, kişinin benliği hiç tanınmıyorsa, kendini savunma fiili bir ayaklanmadır, direnerek kendini duyurmanın zorunlu zorunlu bir yoludur. Toplum savunmasına dair eleştirel bir teori geliştirmek için haklar söyleminin ötesine geçilmesi gerekiyor. Öz savunma şiddeti, öz-anlayışları ve toplum ilişkilerini dönüştürebilir; isyankâr olabilir ve yapısal şiddet bağlamında anlaşılması gerekir.
Yunanistan’ın aşırı sol terör örgütlerle sınavı
Yunanistan'da, şiddet içeren aşırıcılığa ve terörizme yol açan radikalleşme esas olarak politik yönlendirilir ve iki merkezi travmatik olayın sonucuyla bağlantılıdır: 1944-1949 iç savaşı ve 1967-1974 askeri diktatörlük. Bu iki olay radikalleşmeyi besleyen ve siyasal şiddeti meşrulaştıran başlıca ideolojik mekanizmalardır.
Yunanistan'daki iç terörizm, 1967-1974 yılları arasında Yunanistan'ı yöneten askeri diktatörlüğe tepki olarak gelişen radikal sol ve anarşist ideolojilerden kaynaklanmıştı. Diktatörlüğün çöküşünden kısa bir süre sonra, radikal sol unsurlar ortaya çıkarak Yunanistan'ın en kötü şöhretli iki terörist grubu olan Devrimci Örgüt 17 Kasım (17N) ve Devrimci Halk Mücadelesini (ELA) kurdular. Yunanistan'daki devrimci terörizm, politik olarak aktif bireyleri devrimci protesto ve şiddetin ütopik dünyasına çeken karmaşık bir dizi politik koşul ve uzun süreli kültürel etkiden kaynaklandı.
Yunanistan'da radikalleşmenin şiddet yanlısı aşırılığa ve terörizme yol açmasının başlıca tehdidinin siyasi olarak yönlendirilen yelpazeden geldiği açıktır. Şu anda, başlıca tehdit aşırı sol ve anarşist terör örgütlerinden geliyor. Emperyalist ABD’nin Yunanistan’ı parsellemesine, asker yardım adı altında işgal etmesine tepki gösteriyorlar.
Yunanistan'da radikalleşmenin şiddet yanlısı aşırılığa ve terörizme yol açmasının başlıca tehdidinin siyasi olarak yönlendirilen yelpazeden geldiği açıktır. Şu anda, başlıca tehdit aşırı sol ve anarşist terör örgütlerinden geliyor. Bunların arasında en önemlisi, Avrupa politikacılarına paket bombaları gönderen “Conspiracy of Fire Cells” adlı terör örgütüdür. Bir diğer önemli örgüt ise son yıllarda bir dizi aşırılıkçı eylemden sorumlu olan aktivist/aşırılıkçı grup Rubicon (Ruviconas)'dur.
Yunanistan'ın 1970'lere dayanan siyasi amaçlı şiddet geçmişi var; yerel aşırılıkçı gruplar, genellikle hasara yol açan ancak nadiren yaralanmalara neden olan küçük çaplı bombalamalar gerçekleştiriyor. 1980'ler ve 1990'larda en aktif olan gruplar dağıtılırken, yeni, daha küçük gruplar ortaya çıktı. Yetkililer bunlara yeni nesil yerli aşırılıkçılar diyor.
Yeni nesil aşırılıkçıların toplanma yeri
Bu grubun ortaya çıkışı Yunan makamları tarafından ciddiye alınıyor ve bunu iç terörizmin yeniden canlanmasının olası bir işareti olarak değerlendiriyorlar. Devrimci Sınıf Öz Savunması, 2019'da polis tarafından dağıtılan Devrimci Öz Savunma grubu gibi daha eski örgütlerle ideolojik kökenleri paylaşsa da, yeni nesil militanları temsil ediyor gibi görünüyor. Grubun söylemi, ekonomik eşitsizlik, yüksek yaşam maliyetleri ve kurumsal politikalara duyulan hayal kırıklığı gibi güncel meselelere vurgu yapmaya doğru kaydı. Geleneksel sol partileri ve seçim siyasetini açıkça reddediyor, kendisini demokratik sistemlerin sınırları dışında devrimci bir güç olarak konumlandırıyor.
Yunanistan'da iç terör uzun yıllar büyük ölçüde azalmıştı. Bunda, başarılı polis operasyonları ve militan grupların parçalanmasının da etkisi vardı. Ancak yetkililer, aralarında başarısız paket bombalama girişimlerinin ve şimdi de iki önemli bombalama olayının da bulunduğu 2023 ve 2024 olaylarının yeni bir şiddet döngüsünün başlangıcı olabileceğine inanıyor. Eski gruplardan deneyimli isimlerin yeni katılanlara akıl hocalığı yapıp yapmadığını, bomba yapımı ve operasyonel taktikler konusunda uzmanlıklarını paylaşıp paylaşmadığını araştırıyorlar.
ABD karşıtı Mavro Asteri/Kara Yıldız
Kara Yıldız/Mavro Asteri/ Μαύρο Αστέρι; şiddeti yöntem benimseyen, doğrudan eyleme katılan bir Yunan anarşist şehir gerilla grubuydu .Mayıs 1999 ile Ekim 2002 arasındaki dönemde, Black Star Yunanistan'daki en aktif anarşist gruplardan biriydi.
Kendilerini anti-emperyalist, anti-kuruluş ve anti- kapitalist olarak tanımladılar. Grup, kendisini "ABD emperyalizminin kitle örgütlerine ve onların yerel işbirlikçilerine karşı direnişe" adadığını ilan etti. "Tek teröristlerin ABD emperyalist güçleri, onların Avrupa müttefikleri ve onların yerel kapitalist ortakları" olduğuna inanıyorlardı.
Yunanlı devrimcilerin ustası "Kapetan Kemal"
Yunanistan İç Savaşı’nda faşizme karşı demokrasinin saflarında Türkiyeli bir devrimci, ‘Kapetan Kemal’ yani Mihri Belli, tabur komutanlığı yaptı, ölümden döndü. Mihri Belli; 1946’da yurt dışına çıktı. Yunan İç Savaşı’na gerilla olarak katıldı. Demokratik Ordu saflarında tabur komutanlığına kadar yükseldi. "Kapetan Kemal" olarak anılıyordu. Çatışmalarda iki kez yaralandı. Bulgaristan ve Sovyetler Birliğinde tedavi gördü. O nedenle bakmayın siz “Ege’de ısınan sulara, “Türk-Yunan düşmanlığı” söylemlerine?
Mete Han’ın torunları, dünyanın dört bir tarafında “Üçler… Yediler… Kırklar…” desturuyla yeni bir dünya için dokunulması gerekenlere dokunuyor. Uyandırılması gerekenleri uyandırıyor. İnanın onlarca ‘Kapetan Kemal’ yani Mihri Belli, Yunanistan içlerinde Bulgar, Pomak Arnavut ve dahi Yunanlı yurtsever devrimcileri, küresel emperyalizme karşı çoktan harekete geçirmiştir.
Pimi çekilen bomba ortaya bırakıldıysa, yakında gümbürtüyü duyarsınız.
Ömür Çelikdönmez / ENP
Gerekçeli Kaynakça
https://www.hellenictrain.gr/en
https://geetha.mil.gr/archigos-geetha/
https://www.dni.gov/nctc/groups/greek_domestic.html
https://www.jpost.com/breaking-news/article-850062
https://www.jpost.com/breaking-news/article-850059
https://www.tovima.com/society/who-is-revolutionary-class-self-defense/
https://english.news.cn/20250414/b9b431ef5c9d4dd89413d0fa27126d34/c.html
https://www.rcc.int/swp/news/78/radicalization-in-greece-trends-and-challenges
https://www.protothema.gr/greece/article/1454899/geetha-poios-einai-o-neos-arhigos-dimitris-houpis/
https://www.reuters.com/world/europe/greek-urban-guerrilla-group-claims-attack-hellenic-train-2025-04-14/
https://www.dikgazete.com/yazi/yunanistan-komunist-partisi-abd-emperyalizmine-baskaldiriyor-4561.html
https://www.naftemporiki.gr/politics/1566066/dimitrios-choypis-poios-einai-o-neos-archigos-geetha-to-viografiko-toy/
https://www.tovima.gr/2019/11/22/society/igetiko-stelexos-epanastatikis-aytoamynas-i-organosi-den-sxediaze-alli-epithesi/
https://www.dnews.gr/eidhseis/news-in-english/521568/militant-group-claims-responsibility-for-athens-rail-company-bombing
https://www.ekathimerini.com/news/1266934/group-claims-responsibility-for-bomb-attacks-on-hellenic-train-and-labor-ministry/
https://www.paraskhnio.gr/2025/04/13/i-chouriet-vlepei-skandalodeis-diloseis-choupi-gia-ta-peri-apantisis-se-5-lepta-stin-tourkia/
https://www.thepressroom.gr/toyrkia/toyrkia-skandalodeis-oi-diloseis-hoypi-leei-i-hurriyet-gia-ta-peri-apantisis-se-5-lepta#goog_rewarded
https://www.geostratigika.gr/ellinotourkika/i-tourkia-epispevdi-tin-kirosi-stratiotikon-simfonion-me-tris-valkanikes-chores-giro-apo-tin-ellada
Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.