Lukaşenko’nun Danışmanı Ankara’da: Belarus’tan Türkiye’ye Güçlü Mesaj!

Putin'in yakın dostu, Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko, Ankara Büyükelçiliğine deneyimli diplomat, Anatoli Anatoleviç Glaz’ı görevlendirdi. Glaz aynı zamanda Irak Büyükelçisi. 2005’ten bu yana Belarus Dışişleri Bakanlığında görev yapıyordu. Glaz, Aleksandr Lukaşenko yönetiminin dış politika danışmanıydı. Anatoly Glaz, Belarus'un Türkiye nezdindeki Olağanüstü ve Tam Yetkili Büyükelçisi olarak atanması Belarus-Türkiye ilişkilerinin önümüzdeki süreçte gelişerek hızlanacağının   işareti. Dünden bugüne Türkiye-Belarus İlişkileri Türkiye, Belarus’un bağımsızlığını tanıyan ilk ülke. Diplomatik ilişkiler 25 Mart 1992’de başlıyor. İki ülke arasında şimdiye kadar herhangi bir sorun yaşanmadı. Türk Dışişlerinin hassasiyeti ve Belaruslu yetkililerin duyarlılığı sayesinde ilişkiler yapıcı diyalog odaklı bir temelde, olumlu mecrada ilerliyor. Nitekim son dönemde ikili temas ve ziyaretlerde artış bunun göstergesi. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 11 Kasım 2016 tarihinde Minsk’e gerçekleştirdikleri ziyarette iki ülke arasında 9 belge imzalanmıştı. Ziyaret sırasında ayrıca, 2003 yılında inşaatına başlanan ve 2013 yılında yapımını Türkiye’nin üstlendiği 2016 yılında tamamlanan Minsk Camiinin de açılışı gerçekleştirilmişti. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın bu ziyareti, Türkiye’den Belarus’a bu düzeyde yapılan ilk ziyaretti. Belarus Cumhurbaşkanı Lukaşenka 16 Nisan 2019’da Türkiye'ye resmi bir ziyaret gerçekleştirdi. Belarus’tan Türkiye’ye Cumhurbaşkanı düzeyinde 23 yıl aradan sonra yapılan ilk resmi ziyaret olan Lukaşenka’nın bu ziyareti kapsamında ikili ilişkilerin çeşitli alanlarında toplam 6 belge imzalandı. Geçtiğimiz yıl Temmuz 2024’te Cumhurbaşkanı Erdoğan, Şanghay İş birliği Örgütü 24'üncü Devlet Başkanları Zirvesi için geldiği Kazakistan'ın başkenti Astana'daki ikili temasları kapsamında Belarus Cumhurbaşkanı Lukaşenko ile bir araya gelmişti. 2019 yılında Türkiye’nin Belarus’la ikili ticaret hacmi 691 milyon ABD Doları (531 milyon dolar ihracat, 160 milyon dolar ithalat) olarak gerçekleşmiştir. Belarus’ta faaliyet gösteren 50 Türk şirketinin bu ülkedeki toplam yatırımları 1,5 milyar dolar düzeyindedir. Türk müteahhitlik firmaları, Belarus’ta faaliyetlerine başladıkları 1991 yılından günümüze kadar 918 milyon dolar değerinde 46 proje üstlenmişlerdir. Türkiye’nin başkent Minsk’te Büyükelçiliği var.  Belarus’un ise Ankara’da Büyükelçiliği; İstanbul’da muvazzaf Başkonsolosluğu ile Adana, Antalya, Alanya, Bursa ve İzmir’de Fahri Konsoloslukları mevcut. Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko’dan Türkiye'ye derin mesaj! Aleksandr Lukaşenko, farklı ülkelere atanan büyükelçilerle yaptığı toplantıda her birine görevli gittikleri ülkelerin durumlarına göre hatırlatmalarda bulunmuştu. Türkiye’ye gönderdiği Anatoly Glaz’a verdiği talimatlardaki ayrıntılar hem dikkat çekici hem de Türkiye'nin vurdumduymazlığına, ihmalkârlığına biraz sitem dolu. Galiba haklı da… Aleksandr Lukaşenko şunları söylüyor; “Türkiye içinde sahip olmamız gereken şeylere sahip değiliz. Bir bakmamız lazım. Türkiye Cumhurbaşkanı'yla doğrudan bir diyalog ve mutabakatımız vardı: Biz şunu yapıyoruz, o şunu yapıyor; biz bu adımı atıyoruz, o bu adımı atıyor. Henüz bu adımları göremiyoruz. Yakından takip etmediğimiz için gelmiyorlar. O yüzden Anatoly, buna özellikle dikkat etmen gerekecek. Ve Cumhurbaşkanı Erdoğan ile sertifikaların takdim edildiği kısa törende bir araya geldiğimizde, şunu açık yüreklilikle söylemeliyim ki, biz Türkiye ile ilişkilerimize çok önem veriyoruz. "Onlar bizim için çok önemli ama biz onlardan adım bekliyoruz, çünkü biz söz verdiğimiz her şeyi yaptık " Lukaşenko’nun atadığı Türkiye Büyükelçisi Anatoli Anatoleviç’in soyadı bu sitemkâr talimatlar ışığında değerlendirildiğinde oldukça anlamlı. Çünkü Rusça Glaz (göz) cam demektir. Bu yeni kelime Büyük Petro zamanında İngilizceden gelmiştir.  Glaze, sır demektir.  Bu tür soyadları, özellikle Rus ve diğer Doğu Slav dillerinde yaygındır. Yani Belarus’un Ankara Büyükelçisi, soyadının gerektirdiği hususiyetlere göre hareket edecektir. İki ülkenin çıkarlarını korumak, geliştirmek için gözünü dört açacaktır.  Glaz lafını esirgemeyen bir yapıya sahip. Belki de bunda, artık rakiplerine karşı lafını esirgemeyen Rus meslektaşlarının da etkisi var. Glaz, Rusya’nın Belarus Büyükelçisi Mihail Babiç'i "gelecek vaat eden bir muhasebeci" olarak nitelediğinde neredeyse ilk kez bu yönüyle dikkat çekmişti. Ağustos 2020'den bu yana eleştirileri ağırlıklı olarak Batılı ülkelere odaklanıyor. 31 Temmuz 1982 doğumlu Belarus Büyükelçisi Glaz, 1 Mayıs'ta Külliyede Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından kabul edilmeden ve güven mektubunu sunmadan önce, 24 Mart 2025 tarihinde Türkiye Dışişleri Bakanlığı Kafkasya ve Doğu Avrupa Ülkeleriyle İkili Siyasi İlişkiler Dairesi Genel Müdürü Mehmet Samsar ile buluştu. 25 Nisan 2025’te de Türkiye Dışişleri Bakan Yardımcısı Berris Ekinci ile bir araya gelmişti. Uluslararası platformlarda etkileşim ve bölgedeki durum ile küresel güvenliğin sağlanmasına yönelik girişimlerin karşılıklı desteklenmesi ve ortak tanıtımı konularını ele aldıkları biliniyor.   Anatoly Glaz Kimdir? 1982 Mogilev doğumlu olan Glaz 2005 yılında Belarus Dışişleri Bakanlığı'nda göreve başladı. 2007-2009 yılları arasında Belarus'un İtalya'daki büyükelçiliğinde çalıştı. 2009-2014 yılları arasında Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko yönetiminde dış politika danışmanı olarak görev yaptı. 2014-2018 yılları arasında tekrar Belarus'un Roma'daki büyükelçiliğinde çalıştı. Glaz, 2018'de Minsk'e döndükten kısa bir süre sonra Belarus Dışişleri Bakanlığı Bilgi ve Dijital Diplomasi Dairesi başkanlığına (sözcü) atandı. 2 Aralık 2021'de Anatoly Glaz yaptırıma uğrayarak Avrupa Birliği'ne girişi yasaklandı. Hatta İtalya'nın, Dışişleri Bakanlığı Basın Sözcüsü Anatoli Glaz'ı Belarus büyükelçisi olarak kabul etmeyi reddettiği yakın zamanda ortaya çıktı. Şimdilerde Euro-Atlantik İş birliği Ajansı Direktörü olan Valeriy Kovalevski de Glaz’ın İtalya’ya büyükelçi atanmasını eleştirmiş bir diplomatın temel gereksinimlerini karşılamadığını ileri sürmüştü. 9 Ağustos 2020 seçimlerinden bu yana Dışişleri Bakanlığı basın sekreteri, Belarusluların temel özgürlüklerine, insan haklarına ve insan onuruna karşı aşırı derecede saygısızlık gösterdi ve Belarus halkını uluslararası arenada temsil edemiyor demişti. Glaz’ın babası 1951 doğumlu, Lenin burslu, Anatoliy Tihonoviç Glaz 2008-2012 yılları arasında Belarus Ulusal Meclisi üyesiydi Akordeon ve gitar çalabiliyor. Bir kolektif çiftliğin baş ziraat mühendisliğinden, Ulusal Meclis İnsan Hakları, Ulusal İlişkiler ve Kitle İletişim Araçları Daimî Komisyonu'nun başkan yardımcılığına kadar yükseldi.  50 yıl süreyle milletvekilliği yaptı. İki çocuğu var.  Diplomat oğlu Anatoly Glaz ve çocuk doktoru kızı Irina. 4 Temmuz 2024’te, Belarus Cumhuriyeti Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko'nun imzaladığı 235 sayılı Kararname ile çeşitli faaliyet alanlarından 48 kişiye devlet ödülleri verildi. Ödüle layık görülenler arasında Belarus Gaziler Kamu Derneği'nin Mogilev bölge örgütünün konsey başkanı Anatoly Glaz da yer aldı. Kendisine 3. derece "Vatana Hizmet" Madalyası verildi. Eşi ve Aile Hayatı Televizyon sunucusu ve gazeteci Anna Kviloria, Anatoly Glaz ile evli. Bu çiftin birlikte Belarus'un ulusal ve uluslararası olayları hakkında önemli etkiler yaratmak adına bir araya geldiği söylenebilir. Ancak, özel hayatlarıyla ilgili fazla bilgi genellikle kamudan uzak tutulur, çünkü ikisi de profesyonel yaşamlarında dikkatli bir şekilde kamuoyunun ilgisinden kaçınmayı tercih etmektedir.   Grek Gürcü ve Slav Anna Kviloria" adını incelediğimizde: "Anna" hem Slav hem Grek (Yunanca) kültürlerinde yaygın bir isimdir. Aslında kökeni İbranice olup ("Hannah" – lütuf anlamında), Hristiyanlıkla birlikte hem Bizans (Grek) hem de Slav dünyasında benimsenmiştir. Bu nedenle her iki kültürde de kullanılabilir. "Kviloria" ise çok daha özgün ve tipik bir soyadı. Bu soyadı, Grek ya da Slav kökenli değil, büyük olasılıkla Gürcücedir. Gürcü soyadları arasında benzer yapıdaki (örneğin "Kvilava", "Kviladze" gibi) isimler görülür.  "Anna" hem Slav hem Grek adı olabilir; ama "Kviloria" soyadı muhtemelen Gürcü kökenlidir, bu yüzden bu isim genel olarak Gürcü kökenli bir kişiyi işaret ediyor. Gözcü sırlı camcı Glaz İtalyanca ve İngilizce biliyor. Evli, bir kız çocuğu babası. Belarus'un yeni Türkiye Büyükelçisi'nin eşi Anna Kviloria, Belarus 1 televizyon kanalının ünlü bir sunucusu. Junior Eurovision 2018'in sunucularındandı. Evli olduğu Anatoly Glaz’ın Türkiye'nin başkentine büyükelçi atanması onun hayatını büyük ölçüde değiştirmeyecek, ekran görevine yeni sorumluluklar yükleyecek. Belarus 1'de sunucu Anna Kviloria yayında kalacak ve "Günaydın Belarus" programını sunacak. Haftalık “Main Air” programının “Time of the First” bölümünde de ifade edildiği gibi Anna iki ülkede yaşayacak ve Belarus'un Türkiye’deki enformasyon çalışmalarını güçlendirecek. Kviloria, özellikle "Bekarusta TV" kanalında sunuculuk yapmasıyla tanınır. Bu kanal, Belarus’un önde gelen televizyon kanallarından biri olup, çeşitli haber, eğlence ve kültürel programlar sunmaktadır. Anna Kviloria'nın sunuculuk kariyeri, Belarus'un medya sektöründe önemli bir yer tutar. Kviloria, genellikle politik ve sosyal olayları ele alan programlarla izleyicilerine hitap etmiştir. Aynı zamanda, Belarus’un gündemini ve toplumunu daha geniş bir kitleye tanıtma konusunda da önemli bir rol oynamıştır. Medya alanındaki kariyerinde, ciddi habercilikten eğlenceye kadar geniş bir yelpazede programlar sunmuş, bu sayede geniş bir izleyici kitlesi kazanmıştır. Kviloria'nın ve Glaz’ın farklı sektörlerdeki başarıları, Belarus’un hem medya hem de dış politikada daha güçlü bir şekilde temsil edilmesinde dolaylı olarak katkı sağlamaktadır. Kviloria’nın medyadaki kariyeri, aynı zamanda Belarus'un televizyonculuk alanındaki gelişmelerine de katkı sağlamıştır. Anatoly Glaz, Belaruslu bir diplomat olarak, ülkesinin dışişleri politikasında önemli görevler üstlenmiştir. Özellikle, Belarus'un dışişleri bakanlığında çeşitli üst düzey görevlerde bulunmuş ve dış politikada etkin bir rol oynamıştır. Anatoly Glaz, Belarus Dışişleri Bakanlığı'nda sözcü olarak görev yapmıştır. Bu görevde, Belarus’un dış politikasını uluslararası platformda savunmuş ve ülkesinin diplomatik duruşunu kamuoyuna açıklamıştır. Sözcü olarak, özellikle Belarus'un Batı ile olan ilişkileri ve bölgesel güvenlik meselelerinde önemli açıklamalar yapmıştır. Glaz, Belarus’un dışişleri bakanlığındaki diğer çeşitli diplomatik görevlerde de bulunmuştur. Bu görevleri sırasında, Belarus'un dış ilişkilerinin yönetilmesinde ve stratejik müzakerelerde yer almış, özellikle ülkesinin küresel alandaki duruşunu pekiştirmeye yönelik politikalar geliştirmiştir. Glaz, özellikle Avrasya bölgesindeki diplomatik ilişkilerde aktif bir figür olmuştur. Belarus’un, Rusya başta olmak üzere, eski Sovyet coğrafyasındaki diğer ülkelerle ilişkileri önemlidir. Bu bağlamda, Glaz, Avrasya Ekonomik Birliği ve diğer bölgesel organizasyonlardaki Belarus temsilini üstlenmiş, Belarus’un stratejik çıkarlarını savunmuştur. Aynı zamanda Avrupa ile ilişkilerde de önemli görevler üstlenmiştir. Batı ile ilişkilerdeki gerilimlere rağmen, Belarus’un Avrupa ile ilişkilerini dengede tutmaya yönelik çeşitli müzakerelere katılmıştır. Glaz, özellikle Belarus’un Birleşmiş Milletler gibi büyük uluslararası platformlardaki temsilinde aktif olmuştur. Burada, Belarus’un dış politikasını savunmuş, ülkesinin uluslararası ilişkilerdeki pozisyonunu güçlendirmeye yönelik diplomatik adımlar atmıştır. Glaz, Belarus'un dış politikası açısından kritik zamanlarda görev yapmış bir diplomattır. Ülkesinin karşılaştığı diplomatik krizlerde, özellikle Batı ile ilişkilerin gerildiği dönemlerde, Belarus'un çıkarlarını savunmak için müzakerelere katılmış ve ülkesinin dış politikasını dengeleme çabalarını yönlendirmiştir. Glaz, özellikle Belarus'un Batı ile yaşadığı gerilimli dönemlerde, Belarus’un dış politikasını savunmuş ve ülkesinin bağımsızlık, egemenlik ve güvenlik politikalarını uluslararası arenada savunmak adına önemli açıklamalarda bulunmuştur. Anatoly Glaz, Belarus’un dışişleri bakanlığındaki çeşitli önemli görevlerde bulunarak, ülkesinin dış politikası üzerinde önemli bir etki bırakmış ve Belarus’un uluslararası ilişkilerinde kritik bir rol oynamıştır. Belarus, Rusya ile tarihsel, kültürel ve siyasi olarak çok yakın ilişkiler içinde olan bir ülkedir. Bu nedenle birçok Belaruslu diplomat gibi Anatoli Glaz da Rusya ile dostane ilişkileri savunan bir çizgide durmaktadır. Ancak bu tutum, onun bireysel bir "Rusofil" olduğundan çok, ülkesinin dış politikasını yansıtır. Belarus hükümeti, özellikle Aleksandr Lukaşenko döneminde, Batı ile mesafeli, Rusya ile yakın ilişkiler kuran bir çizgi izlemektedir.  Belarus’ta Türkler ve Müslümanlık Tatar Türklerinin Belarus’ta bulunmalarıyla ilgili ilk bilgiler, XIV. yy. başlarından öncedir. 1324 tarihli fransisken yıllıkta, “Litvanya’ya Hz. İsa’nın öğretisini yaymak amacıyla giden rahipler hiç beklemedikleri halde, bir hanın ülkesinden gelmiş ve dualarını kendi Asya tik dillerinde okuyan insanlara rastlamışlardır” yazmaktadır. Tatarlar 1. Dünya savaşından sonra üçe bölünmüş olarak Belarus (Beyaz Rusya), Litvanya ve Polonya’da yaklaşık 600 yıldan beri yaşamaktadırlar. Günümüzde sayıları yaklaşık 22 bindir. Belarus’takilerin sayıları yaklaşık 11 bin olup ülke nüfusunun %0,1 ini oluşturuyorlar, onlara Lipka Tatarları da deniliyor. Minsk, Slonim, Smiloviçi, Ivye, Novogrudok, Grodna, Kletsk de oturuyorlar.2007 itibarıyla, Belarus'ta toplam nüfusun %0,5'ini tekabül eden 45.000 Müslüman bulunmaktadır.1997 yılında 19'u Belarus'un batı bölgelerinde olmak üzere 23 tane İslami topluluk mevcuttu. Belarus, Avrupa'da İslam peygamberi Muhammed'i konu alan Danimarka kökenli karikatürlerini yayınladığı için bir gazete editörünü hapse atan tek ülkedir. 18 Ocak 2008'de Alexander Sdvizhkov, 'dini nefreti kışkırtmak' suçu nedeniyle üç yıl hapse mahkûm edildi. Grodno bölgesinde Smilovichi, Ivye, Slonim ve Novogrudok'ta camiler var. Ayrıca Minsk bölgesindeki Kletsk'te ve Vitebsk bölgesindeki Vidzy'de de cami bulunmaktadır. 1900'den 1902'ye kadar Minsk'te bir tane cami inşa edildi. Cami altmış yıl sonra Komünistler tarafından yok edildi. 11 Kasım 2016'da Minsk'te caminin bir kopyası açıldı. Anadolulu sırlara vakıf gözcü Türkiye'ye hoş geldin.  Burası Cihanşümul Kadim Türk Devleti! Ömür Çelikdönmez / ENP Not: Yazıların bilimsel, etik sorumlulukları ve telif hakkı yazarlara aittir. Yazıların içeriğinden ve kaynakların doğruluğundan yazarlar sorumludur.  Gerekçeli Kaynakça https://www.tccb.gov.tr/ https://bobruisk.org/pressvb/visit/?idnews=2833 https://www.belarus.kp.ru/daily/27653.5/5038473/ https://www.instagram.com/share/reel/_7ANMwx9J https://mfa.gov.by/en/press/news_mfa/f5458f0c4f225d6d.html https://www.mfa.gov.tr/turkiye-belarus-siyasi-iliskileri.tr.mfa https://turkey.mfa.gov.by/en/embassy/news/b66cc03cb2786d34.html https://reform.news/glaza-naznachili-poslom-v-turcii-bogdanova-v-kazahstan https://atif.sobiad.com/index.jsp?modul=article&ID=YgdcOXkBu-adCBSEjZZl https://www.vestnikmogileva.by/novosti/obshestvo/sluzhit-svoemu-narodu-i-svoej-strane/ https://eng.belta.by/politics/view/belarus-ambassador-presents-credentials-to-president-of-turkiye-167607-2025/ https://belarusfeed.com/7-facts-about-minsk-mosque-that-will-be-open-by-belarus-and-turkey-presidents-today/ https://eadaily.com/ru/news/2019/03/15/zakat-epohi-lukashenko-obeshchaet-byt-zahvatyvayushchim-zrelishchem https://mogilev-region.gov.by/news/delegat-vseh-vns-anatoliy-glaz-nash-narod-vershitel-svoey-sudby-i-sudby-svoey-strany https://www.quora.com/Why-do-Russians-say-glaz-for-an-eye-What-is-the-etymology-of-this-word-in-the-Russian-language https://www.belarus.by/en/government/events/anatoly-glaz-appointed-new-spokesperson-for-belarus-mfa_i_0000081085.html https://bobruisk.ru/news/2023/11/08/v-detstve-pas-ovec-i-byl-maminym-lyubimchikom-eks-zampredu-oblispolkoma-anatoliyu-glazu-72-goda https://www.aydinlik.com.tr/haber/belarusun-yeni-ankara-buyukelcisi-atandi-belarusun-ankara-buyukelcisi-anatoly-glaz-kimdir-503539? https://udf.name/news/sobytie/229718-otec-znakom-s-lukashenko-4-fakta-o-press-sekretare-mida-kotorogo-italija-ne-prinimaet-poslom.html https://bpakman.wordpress.com/turk-dunyasi/gunumuz-turkleri-turk-devletleri/dest-i-kipcak-turkleri/tatarlar/belarus-litvanya-polonya-tatarlari