Pandemi dönemiyle başlayan ekonomik krizle patlak veren kira ve konut fiyatları vatandaşların gelirini aştı, barınma krizini ortaya çıkardı. 3. çeyrek sonu itibarıyla Türkiye genelinde konut satış fiyatlarında 1 yıllık değer artışı yüzde 109 seviyesinde gerçekleşirken, Türkiye genelinde ortalama konut metrekare satış fiyatı 23 bin 31 TL oldu.

Hayat pahalılığının da eşlik ettiği kira ve konut fiyatlarındaki bu yükseliş konut satışının yüzde 5'inin gerçekleştiği Antalya'da tersine göçe sebep oldu.

Ortalama metrekare satış fiyatı 32 bin 258 lira Antalya'ya Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle yoğun göç gelmişti. Bu göç Antalya ve ilçelerinde kiraların yükselmesine neden olmuştu.

Ekonomim.com'da yer alan habere göre, Türkiye’deki yüksek enflasyon ve hayat pahalılığının yanı sıra astronomik seviyelere ulaşan kiralar ve konut karşılığı vatandaşlık edinme bedelinin 450 bin dolara yükseltilmesi Antalya’da yaşayan yabancıların azalmasına neden oldu.

Antalya Göç İdaresi Müdürlüğü’nün verilerine göre 22 Haziran 2023 tarihinde 148 bin 597 olan ilde ikamet iznine sahip yabancı sayısı 26 Ekim 2023 tarihinde 131 bin 659’a geriledi. Buna göre sadece 4 ayda 17 bin ikamet iznine sahip yabancı, Antalya’dan ayrılırken, yılbaşından bu yana ayrılanların sayısı da 25 bine ulaştı.

GÖÇÜN DURMASININ NEDENLERİ
Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Başkanı Ali Bahar, Antalya’da ikamet eden yabancı sayısının 2023 yılında bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 10 azaldığını söyledi. Düşüşte kiraların yüksek olması, hayat pahalılığı, vatandaşlık bedelinin yükselmesi ve ikamet izninin zorlaştırılması gibi faktörlerin etkili olduğunu belirten Bahar, şöyle devam etti:

Kiralardaki artış, Antalya’da yaşayan yabancılar için önemli bir sorun haline geldi. Antalya’da kiralar son yıllarda Türkiye ortalamasının üzerinde arttı. Yerleşik yabancılar için temel ihtiyaçların maliyeti yükseldi, bu da tersine göç için bir sebep oldu.

Bütün bu faktörlerin bir araya gelmesinin, Antalya’da yerleşik yabancıların sayısında bir azalmaya yol açtığını ifade eden Bahar, şunları kaydetti:

Antalya’da yabancı sermayeli şirket sayısında da düşüş var. Antalya, 2022 yılı Mart ayı sonrasında aşırı göç aldı. Bu yıl 5 aylık dönemde açılan 266 yabancı şirket sayısı, geçen yıla göre düşük kalsa da, beklenenin üzerinde. Geçen yıl yabancı şirket sayılarındaki aşırı artışın temel sebebinin Rusya-Ukrayna savaşı olduğunu unutmamak gerekiyor. Bu yılın 9 ayında yabancıya yönelik konut satışı 10 bin 372 adet iken geçen yılın aynı döneminde bu sayı 14 bin 656 adetti. Geçen yıla göre yüzde 29,23 azalış var. Savaşın etkisi, yabancı konut satışları içinde geçerli. Antalya’da yerleşik yabancıların sayısındaki azalma, bir dizi faktörün sonucu. Ancak Antalya hâlâ uluslararası bir cazibe merkezi olarak varlığını sürdürmektedir.

'RUSYA'DAN ÇIKIŞ YASAĞI DA ETKENLERDEN'
Rus vatandaşların yoğun yaşadığı Konyaaltı Belediye Başkanı Semih Esen de Antalya’da ikamet eden yabancı sayısının azalmasının nedeninin, Rusya Federasyonu’nun savaş nedeniyle vatandaşlarına ülkeden çıkış yasağı koyması ve askerlik çağındaki erkeklerin ülkelerine geri dönmelerini istemesi olduğunu söyledi. Esen, Konyaaltı ilçesinde geçen bahar döneminde 32 bin yabancının oturum izni aldığını, 15- 17 bin civarında da vatandaşlık alanlar olmak üzere ve turist amaçlı olmak üzere toplam 52 bin yabancının yaşadığını söyledi.

İlçede oturma izni alan yabancı sayısının azaldığını gözlemlediklerini belirten Esen, “Bana göre yabancıların azalması, Rusya Federasyonu’nun vatandaşlarına ülkeden çıkış yasağı koyması ve para transferini zorlaştırmasından. Bunun yanında ülkelerine dönmeyen askerlik çağındaki erkeklerin cezai müeyyidelerin ağır olması da etkili oldu” diye konuştu.

GÖÇ FURYASI DURDU
Antalya emlakçılar, Oto Galerici ve İş Takipçileri Odası Başkanı İsmail Çağlar konut alımı karşılığı vatandaşlık verilmesinde fiyatların yükseltilmesi ve ikamet izninin zorlaştırılması gibi nedenlerden dolayı Rusya’dan göç furyasının şimdilik durduğunu söyledi. Antalya’da yüksek kira ve konut satışındaki ‘balon’un patladığını ifade eden Çağlar, şunları kaydetti:

Savaşın başladığı dönemdeki gibi aşırı göç yok. Artık gelmiyorlar. Gelişler ağırlaştı. Konut kira ve satışları gerçek rakamlara dönmeye başladı. Rus vatandaşlarının ağırlıklı yaşadığı Konyaaltı ilçesinde savaşla birlikte yaklaşık 25 bin liraya çıkan kiralar şu anda 17 bin lira civarında…