ABD’de tüketici güven endeksi enflasyon oranının daha da yükseleceği beklentisiyle Şubat ayında son 10 yılın en düşük seviyesine indi. Ancak yüksek orandaki bireysel tasarruflar ve güçlü istihdam piyasası nedeniyle bu durumun harcamaları azaltması beklenmiyor.
Michigan Üniversitesi’nin güven endeksi raporuna göre tüketici güvenindeki azalmanın neredeyse tamamı geliri 100 bin dolar ve üzerindeki hanelerde yaşandı.
Perşembe günü ise tüketici fiyatlarının Ocak ayında son 40 yılın en büyük yıllık artışını kaydettiği açıklanmıştı. Merkez Bankası’nın (FED) gelecek ay faiz oranlarını 50 baz puan arttırması bekleniyor.
Michigan Üniversitesi’nin tüketici güven endeksi 61,7 ile bu ayın ilk yarısında Ekim 2011’den bu yana en düşük seviyesine indi. Ocak ayında ise 67,2 seviyesindeydi.
Endeks benzin ve hisse senedi fiyatlarından etkileniyor. Endeks ayrıca Conference Board’un aralarında olduğu diğer kurumların hazırladığı tüketici güven endekslerinden daha düşük. Conference Board’un endeksi tüketici güvenini 2020 yılında Corona virüsünden kaynaklanan zorunlu kapanmalar döneminin çok üstünde gösteriyor. Bu endeks hızla toparlanan istihdam piyasasına odaklanıyor.
Moody's Analytics yetkililerinden Scott Hoyt, "Bu güven endeksinde devam eden göreceli zayıflık, abartılmış görünüyor" dedi. Bu endeksin diğerlerinden daha hızlı yükselebileceğini belirten Hoyt, ancak yükselmenin ne zaman görüleceğinin belirsiz olduğunu ve büyük olasılıkla benzin fiyatlarına, COVID-19 vaka sayılarına, borsaya, daha geniş enflasyona, ABD ve diğer ülkelerdeki gelişmelere bağlı olduğunu kaydetti.
Tüketiciler gelirlerinde enflasyona bağlı düşüş bekliyor
Michigan Üniversitesi’ne göre tüketici güveni 100 bin dolar ve üzerinde geliri olan hanelerde geçen aya göre yüzde 16,1 düştü. Tüketicilerin üçte biri enflasyonun ekonomik durumları üzerindeki etkisinden şikayet etti. Tüketicilerin neredeyse yarısı yıl içinde gelirlerinde enflasyona bağlı düşüş bekliyor.
Anketin mevcut ekonomik koşullar göstergesi, Ocak ayındaki 72,0 seviyesinden 68,5'e yani 2011 yılının Ağustos ayından bu yana en düşük seviyesine indi.
Tüketici beklentileri ölçümü ise Ocak ayındaki 64,1'den 2011 yılının Kasım ayından bu yana görülen en düşük rakam olan 57,4'e geriledi.
Endeksin bir yıllık enflasyon beklentisi ise yüzde 5,0 ile 2008 yılının Temmuz ayından bu yana en yüksek seviyesine çıktı. Beş-on yıllık enflasyon görünümü ise son 11 yılın en yüksek seviyesi olan yüzde 3,1’de sabit kaldı.
New York’taki Brean Capital’ın uzmanlarından Conrad DeQuadros ise ‘‘FED’in enflasyonun yüzde 2’nin az altında seyretmesini bir sorun olarak görmesi tüketiciler tarafından sorun olarak görülmüyordu. Ancak tüketiciler şimdi enflasyonu bir sorun olarak görmeye başladı’’ diye konuştu.
ABD Çalışma Bakanlığı Perşembe günü açıkladığı raporda Amerika'da enflasyonun son 40 yılın en yüksek seviyesine tırmandığını bildirmişti. Yükselen enflasyon Amerikalı tüketicilerin alım gücünü düşürürken maaş artışlarını eritti ve FED’in faiz oranlarını arttırmaya başlama kararını pekiştirdi.
Çalışma Bakanlığı, tüketici fiyatlarının geçen ay 12 ay öncesine kıyasla yüzde 7,5 oranında arttığını, bu artışın 1982 yılı Şubat ayına göre en sert yıldan yıla yükseliş olduğunu kaydetti. Tedarik zincirindeki sıkıntılar ve eleman azlığı, yüksek miktarda federal yardım, aşırı düşük faiz oranları ve güçlü tüketici harcamaları, son bir yılda enflasyonun yükselmesine yol açan etkenler oldu.
FED pandeminin başladığı 2020 yılı Mart ayından bu yana sürdürülen aşırı düşük faiz uygulamasını geride bırakma kararı almıştı. FED bu yıl içinde kısa vadeli faiz oranlarını birkaç kez arttıracağı işaretini verdi. İlk faiz artışı kararının Mart ayında açıklanması bekleniyor. Yatırımcılar, 2022 yılında en az beş kez faiz artışına gidileceğini öngörüyor.